»کتاب مقدس«، عنوان مجموعه ای از نوشته های کوچک و بزرگ است که مسیحیان همه، و یهودیان بخشی از آن را «کتاب آسمانی و الهی» خود می دانند.
عنوان معروف این مجموعه در زبان انگلیسی و بیشتر زبان های اروپایی «بایبل» (Bible) و یا کلمه های هم خانواده آن است که از کلمه یونانی «Biblia» به معنای «کتابها» گرفته شده است. و در اصطلاح به آن عهدین گفته می شود.
این عنوان شاید به این اعتقاد مسیحیان اشاره داشته باشد که خداوند برای نجات انسان ها دو عهد و پیمان(1) با آنها بسته است:
»عهد قدیم«(2): بر اساس این عهد، خداوند از انسان پیمان گرفته است که برای نجات، به شریعت الهی پایبند باشد و از راه عمل به شریعت و احکام الهی، خود را به خداوند نزدیک سازد و موجبات رضایت او را فراهم آورد.
خداوند، تورات (به معنای «شریعت و قانون«(3)) را بر موسی علیه السلام نازل کرده است و از بنی اسرائیل می خواهد که به آن عمل کنند: (4).
»ای اسرائیل! فرایض و احکامی را که من امروز به گوش شما می گویم بشنوید، تا آنها را یاد گرفته، متوجه باشید که آنها را به جا آورید! یَهُوَه خدای ما، با ما در حوریب عهد بست.» (5).
این عهد و پیمان، ابتدا با حضرت ابراهیم علیه السلام بسته شد و پس در زمان حضرت موسی علیه السلام تجدید و تحکیم یافت و با ظهور حضرت عیسی علیه السلام دوران آن پایان پذیرفت. (6).
»عهد جدید(7)«: خداوند)با ظهور حضرت عیسی علیه السلام و فدا شدن و مصلوب گشتن او) عهد دیگری با انسان بست که بر اساس آن، نجات انسان از راه ایمان به پسر خدا بودن حضرت عیسی علیه السلام و قربانی شدن او به عنوان کفاره ی گناهان انسان هاست، و نجات از طریق محبت حاصل می شود.
»انجیل» به معنای بشارت (8) است و در حقیقت، پیام عهد جدید بشارت به این است که: «با ایمان به مسیح و قربانی شدن او، به رستگاری برسید.«
پولس در نامه اش به غلاطیان می نویسد:
»… زیرا جمیع آنانی که از اعمال شریعت هستند، زیر لعنت می باشند…. امّا واضح است که هیچ کس در حضور خدا از شریعت عادل شمرده نمی شود…. مسیح، ما را از لعنت شریعت فدا کرد؛ چون که در راه ما لعنت شد…. امّا قبل از آمدن ایمان، زیر شریعت نگاه داشته بودیم و برای آن ایمانی که می بایست مکشوف شود، بسته شده بودیم. پس شریعت لَلِه (لا لا) ما شد تا به مسیح برساند تا از ایمان عادل شمرده شویم، لیکن چون ایمان آمد، دیگر زیر دست لَلِه (لا لا) نیستیم.» (9).
بنابراین مسیحیان به دو دوره و عصر قائل هستند:
دوره ی «عهد قدیم«
دوره ی «عهد جدید«
با توجه به این تقسیم کتابهای مربوط به دوره ی اول را «عهد قدیم» و کتابهای مربوط به دوره ی دوم را «عهد جدید» می خوانند و هر دو قسمت را مقدس و معتبر می شمارند. (10).
مسیحیان با اینکه زمان عهد قدیم و شریعت را با آمدن مسیح علیه السلام پایان یافته می دانند؛ ولی کتاب عهد قدیم را معتبر و مقدس می شمارند و از مطالب آن استفاده می کنند امّا زمان احکام و فرایض موجود در عهد قدیم را تمام شده می شمرند، و آن احکام و فرایض را که همان شریعت حضرت موسی علیه السلام است، مقدمه ای برای ظهور حضرت عیسی علیه السلام می دانند. دانشمند معاصر، توماس میشل می نویسد:
»مسیحیان معتقدند که خداوند کتابهای مقدس را به وسیله ی مؤلفانی بشری نوشته است و بر اساس این اعتقاد می گویند که کتابهای مقدس یک مؤلف الهی و یک مؤلف بشری دارند. به عبارت دیگر، مسیحیان معتقدند که خدا کتاب مقدس را به وسیله ی الهامات روح القدس پدید آورده و برای این منظور، مؤلفانی از بشر را برای نوشتن آنها برانگیخته و آنان را در نوشتن به گونه ای یاری کرده که فقط چیزهایی را که او می خواسته است، نوشته اند.» (11).
یهودیان بر خلاف مسیحیان معتقدند که خدا تنها یک پیمان با انسان بسته و آن همان پیمان «شریعت» است و یگانه راه نجات، عمل به شریعت و احکام الهی می باشد. بر این اساس، آنها تنها بخش «عهد قدیم» را – که «عهد» می نامند – قبول دارند.
1) Testament.
2) old Testament.
3) باید توجه داشت که کلمه «تورات» واژه ای عبری به معنای «آموزش» یا «تعلیم» است و مقصود از آن، تعلیم خدا به بنی اسرائیل می باشد. امّا عموماً این واژه به «خط«، «شریعت» یا «قانون» ترجمه شده است.
4) »توراتِ بنده ی من موسی را که آن را با فرایض و احکام به جهت تمامی اسرائیل در حُوریب امر فرمودم، به یاد آوردید.«.
5) تورات، سِفر تثنیه، باب 5، آیه 1 و 2.
6) عبدالرحیم سلیمانی اردستانی،کتاب مقدس، ص 19.
7) New Testament.
8) Evanglion.
9) نامه پولس به غلاطیان باب3؛ ص10 – 29.
10) قاموس کتاب مقدس، جیمز هاکس، ص 9.
11) توماس میشل، کلام مسیحی، ص 26؛ و نیز ر.ک: حسین توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ،، ص 131 – 136.
