جدول اسفار عهد عتیق

هفده کتاب اول کتابهای تاریخی هستند که داستان خلقت از ابتدای آفرینش تا پیدایش قوم بنی اسرائیل و اسارت بابلی را بیان می کنند. (1).

پنج کتاب نخستین را تورات می نامند.

ردیف- نام کتاب – منسوب به – سال اتمام نگارش – موضوعات و مطالب

1. پیدایش (تکوین) – موسی علیه السلام – 1513 ق.م – از چگونگی خلقت جهان و انسان، گناه نخستین و نیز تاریخ زندگانی آدم تا نوح، ابراهیم، یعقوب و یوسف سخن می گوید.

2. خروج – موسی علیه السلام – 1513 ق.م – داستان ظهور موسی علیه السلام، خروج او از مصر و 40 سال سرگردانی بنی اسرائیل را بیان می کند.

3. لاویان (أحبار) – موسی علیه السلام – 1513 ق.م – احکام کهانت و خوردنی ها، پاک و ناپاک ها و روز سبت (شنبه) را بیان می کنند.

4. اعداد – موسی علیه السلام – 1473 ق.م – ماجرای سرگردانی در بیابان و نیز احکام فقهی را شرح می دهد.

5. تثنیه – موسی علیه السلام – 1472 ق.م – تکرار برخی از احکام گذشته و نیز بیان سرگردانی بنی اسرائیل و رسیدن به کناره رود اردن و مرگ موسی علیه السلام است.

6. یوشع – یوشع علیه السلام – 1450 ق.م – فتح سرزمین موعود و تقسیم آن بین اسباط را شرح می دهد.

7. داوران (قضات) – سموئیل نبی علیه السلام – 1100 ق.م – به شرح 300 سال نخست دوران بنی اسرائیل می پردازد که به گناه روی آوردند و به نزاع داخلی پرداختند و خداوند 12 داور برایشان فرستاد.

8. روت – سموئیل نبی علیه السلام – 1090 ق.م – داستان زندگی زنی از جدّه های داود است که از سرزمین موآب وارد سرزمین بنی اسرائیل شد.

9. اول سموئیل – سموئیل علیه السلام – 1078 ق.م – مردم از سموئیل نبی علیه السلام، آخرین داور، درخواست پادشاه کردند و او شائول را به پادشاهی برگزید. این کتاب به شرح جنگ های شائول با دشمنان و نیز با داود و مرگ شائول می پردازد.

10. دوم سموئیل – سموئیل علیه السلام – 1040 ق.م – سلطنت داود علیه السلام و قدرت یافتن بنی اسرائیل را به تصویر می کشد.

11. اول پادشاهان – ارمیای نبی علیه السلام – 580 ق.م – داستان سلطنت سلیمان و شکوه بنی اسرائیل، مرگ سلیمان و نزاع های پس از او را بیان می کند و نیز بیان اینکه 10سبط به فرماندهی یک شورشی به نام «یریعام» در قسمت شمالی کشور اسرائیل را و 2 سبط با جانشین سلیمان «رحبعام» در قسمت جنوبی کشور یهودا را تشکیل دادند.

12. دوم پادشاهان – ارمیای نبی علیه السلام – 580 ق.م – به تاریخ تقسیم سلطنت آشوریان اسرائیل می پردازد و اینکه نبوکدنصر به بنی اسرائیل حمله کرد.

13. اول تواریخ – عزرا – 460 ق.م – سلطنت داود با نگاهی به تاریخ معبد و احکام آن را شرح می دهد.

14. دوم تواریخ – عزرا – 460 ق.م – تاریخ کشور یهودا، ساخته شدن معبد، ماجرای ملکه سبا و تخریب معبد توسط نبوکدنصر را شرح می-دهد.

15. عزرا – عزرا – 460 ق.م – بازگشت از اسارت، بازسازی معبد و تبلیغات عزرا برای قوم گناهکار را بیان می دارد.

16. نحمیا – نحمیا – 443 ق.م – بازگشت نحمیا به عنوان نماینده ایران، رسیدگی به کشور یهودا، بازسازی اورشلیم و خواندن تورات توسط عزرا، از محتویات این کتاب است.

17. استر – عزرا یا مردخای – 475 ق.م – داستان استر، دختر یهودی همسر خشایارشاه که مانع قتل عام یهودیان به تحریک وزیر خشایار شد، در این سفر آمده است.

پنج کتاب زیر به کتاب های موعظه و حکمت معروف اند

1. ایوب – نامعلوم – 1473 ق.م – بلایای ایوب و سرزنش شدن او، ظهور خدا بر ایوب و دادن نعمت های بیشتر به وی از مطالب این کتاب است.

2. مزامیر – حضرت داود علیه السلام و دیگران – 460 ق.م – شامل 15 سرود است که نیمی از آن منسوب به داود و بقیه منسوب به دیگران می باشد.

3. امثال – سلیمان علیه السلام – 717 ق.م – به بیان حکمت، اهمیت دانش و خردمندانه زیستن پرداخته است.

4. جامعه – سلیمان علیه السلام – 1000 ق.م – نوشته های آن حاوی مطالبی در رابطه با ایمان، یأس، لذت و پوچی زندگی است.

5. عزل غزلها – سلیمان علیه السلام – 1020 ق.م – سلیمان در این کتاب از عشق دختران اورشلیم سخن می گوید.

هفده کتاب پایانی به کتابهای پیشگویی معروفند که خرابی هیکل سلیمان و اسارت بنی اسرائیل به خاطر گناهانشان را پیشگویی کرده اند. به علاوه، در این کتابها به آمدن مسیح علیه السلام بشارت داده شده است.

1. اشعیا – اشعیا نبی علیه السلام – 732 ق.م – در این کتاب، اشعیا مردم را از گناه و عواقب آن می ترساند و بشارت ظهور مسیح را می دهد.

2. ارمیا – ارمیای نبی علیه السلام – 580 ق.م – چگونگی به نبوت رسیدن ارمیا در این کتاب آمده است و شامل هشدارهایی به بنی اسرائیل به خاطر گناهانشان، خرابی اورشلیم و آینده ی نیکوی اورشلیم (تلاش برای نجات اورشلیم) می باشد.

3. مراثی ارمیا – ارمیا علیه السلام – 607 ق.م – سوگواری های ارمیا بر خرابی اورشلیم و سخن او مبنی بر اینکه علت این بلا گناه قوم او بوده است، در این کتاب آمده است.

4. حزقیال – حزقیال نبی علیه السلام – 591 ق.م – در این کتاب بیان می دارد که حزقیال با بنی اسرائیل به اسارت می رود و در بابل قوم خود را دلداری می دهد که به زودی بر می گردند.

5. دانیال – دانیال نبی علیه السلام – 536 ق.م – حاوی زندگی دانیال، معبر خواب نبوکدنصر، رؤیای او درباره ی آینده و حوادثی که پیش از پدید آمدن ملکوت خدا رخ داده است، می باشد.

6. هوشع – هوشع نبی علیه السلام – 745 ق.م – زندگی نامه ی پیامبری است که در کشور شمالی (اسرائیل) می زیسته است. همچنین شرح ارتداد مردم اسرائیل و اندرزهای پیامبر زمانشان نیز در این سفر موجود می باشد.

7. یوئیل – یوئیل نبی علیه السلام – 830 ق.م – یوئیل پیامبری است که مردم کشور جنوبی (یهودا) را انذار می کرد. این کتاب درباره ی ترس از داوری، درخواست توبه و پیشگویی درباره ی عصر روح القدس سخن می-گوید.

8. عاموس – عاموس نبی علیه السلام – 811 ق.م – عاموس، پیامبر سرزمین شمالی (اسرائیل) است. در زمان او مردم شمالی ثروتمند و در ظلم غوطه ور بودند. عاموس نبی آنها را از داوری می ترساند و سلطنت جهانی داوود در آینده را خبر می دهد.

9. عوبدیا – عوبدیای نبی علیه السلام – 607 ق.م – مطالب این کتاب درباره ی قوم «ادوم» است که با اسرائیل می جنگند و به دست خداوند نابود می شوند.

10. یونس – یونس نبی علیه السلام – 852 ق.م – بیان اینکه خدا از یونس خواست که برای انذار مردم به نینوا، پایتخت آشور برود؛ ولی یونس مجازات آنها را از خدا درخواست کرد که در ادامه، ماجرای به دریا رفتن یونس و داستان ماهی رخ می دهد.

11. میکاه – میکاه نبی علیه السلام – 716 ق.م – این کتاب پیش از اشغال دو کشور شمالی و جنوبی نوشته شده است. میکاه نبی، اسرائیل را از گناه بازداشته، تخریب دو کشور را پیش بینی کرده است.

12. ناحوم – ناحوم نبی علیه السلام – 632 ق.م – در این کتاب ناحوم نبی از قدرت و مهربانی خدا سخن می گوید و خرابی نینوا را پیشگویی می کند.

13. حَبَقّوق – حَبَقّوق نبی علیه السلام – 628 ق.م – در این کتاب حبقوق نبی مردم را به ترک گناه و توبه دعوت می کند و از مجازات آنها و حمله ی بابلی ها خبر می دهد.

14. صفنیا – صفنیا علیه السلام – 648 ق.م – در این کتاب صفنیای نبی می گوید که خدا هر قومی را که گناه کنند، مجازات می کند. وی همچنین از شکوه و عظمت اسرائیل سخن می راند.

15. حجّی – حجّی نبی علیه السلام – 512 ق.م – داستان بازسازی هیکل و سستی بنی اسرائیل در بازسازی، در این سفر آمده است.

16. زکریا – زکریای نبی علیه السلام – 519 ق.م – در این کتاب زکریای نبی مردم را تشویق به بازسازی هیکل می کند و بشارت ظهور مسیحا را می دهد.

17. ملاکی – ملاکی نبی علیه السلام – 430 ق.م – براساس این سفر خانه ی خدا بازسازی می شود؛ ولی کاهنان وظایفشان را انجام نمی دهند. به گناه افتادن مردم و پیش بینی ظهور عیسی علیه السلام از دیگر مطالب این کتاب است.

1) تاریخ بنی‌اسرائیل بر مبنای تورات هفده کتاب نخستین به مباحث تاریخی پرداخته اند و دیگر کتابهای عهد عتیق بی ارتباط با مباحث تاریخی نیستند و برای آشنائی هر چه بیشتر با عنوان عهد عتیق، آشنائی اجمالی با تواریخ این کتابها فردی است.مباحث کتابهای عهد عتیق با داستان آفرینش آدم و بیرون راندن وی از باغ عدن شروع می شود و سپس به داستان قتل هابیل توسط قابیل می پردازد. بعد از آن گناه در نسل بشر زیاد می شود تا اینکه خداوند تصمیم می گیرد همه نسل بشر را نابود کند ولی نوح در نظر خدا جلوه یافت و وی و خانواده اش با یک نسل از حیوانات را نجات می دهد….ابراهیم علیه السلام (ابرام و ابراهام(، در جزیره ی اور می زیست. او از آنجا به کنعان رفت و با ساره ازدواج کرد. بعد هم با کنیز ساره به نام هاجر ازدواج کرد و اسماعیل علیه السلام متولد شد. سپس از طریق ساره صاحب فرزند دیگری به نام اسحق (به معنی خنده) شد. ساره نسبت به هاجر و فرزندش حسادت ورزید و ابراهیم ناچار شد که هاجر و اسماعیل (بیش از 14 ساله) را به صحرای فاران انتقال دهد. از اسماعیل 12 فرزند متولد شد؛ امّا مسیحیت و یهود از ادامه نسل اسحق است. فرزندان اسحق عبارت اند از: عیسو و یعقوب.بر اساس تورات، یعقوب علیه السلام و مادرش در یک داستان غم‌انگیز، با دروغ و فریب برکت را از عیسو می‌دزدند. لقب یعقوب علیه السلام اسرائیل است و به همین جهت12 فرزند یعقوب، بنی‌اسراییل نام دارند که یوسف علیه السلام آنها را به مصر می‌برد. مصری ها، بنی اسرائیل را اذّیت می کنند. حضرت موسی علیه السلام مأمور می شود تا آنها را نجات دهد. بعد داستان فرعون و غرق شدن او در دریای سرخ (برخی به اشتباه رود نیل می گویند) پیش می آید. سپس سرگردانی 40 ساله در صحرای سینا اتفاق می افتد. موسی علیه السلام به کوه سینا می رود امّا نهایتاً تورات را به ارمغان می آورد. در تورات آمده است که هارون گوساله را ساخت نه سامری. وقتی حضرت موسی علیه السلام از دنیا می رود، یوشع‌بن نون، راه موسی علیه السلام را ادامه می دهد و بنی‌اسرائیل را به اورشلیم (شهر خدا) می برد. دو قرن بعد از یوشع، قضات یا داوران، این قوم را اداره می کنند. پس از مدتی، می فهمند که به حکومت مرکزی نیاز دارند. اولین پادشاهشان شائول (طالوت) است. آنان نام پادشاهشان را مسیح می گذارند. بعد داود می آید و پس از داود سلیمان، که حکومت او اوج قدرت بنی‌اسرائیل است. یکی از کارهای بزرگ وی، ساخت معبد)هیکل) سلیمان است. یهودیان می گویند خرابه های هیکل سلیمان، الان زیر مسجد الأقصی واقع شده است. بعد از رحلت سلیمان بین بنی‌اسرائیل تفرقه می افتد و باعث می شود که در دو کشور مختلف جای گیرند: ده سبط بنی اسرائیل با فرماندهی یک شورشی به نام یربعام، در شمال، کشوری به نام اسرائیل را تشکیل می دهند و دو سبط یهودا و بنیامین هم در جنوب به فرماندهی پسر سلیمان، رحبعام، کشور یهودا یا یهودیه را بنیان می گذارند. کشور شمال توسط آشوریان از بین می‌رود. یک قرن بعد، کشور یهودا توسط بُخت‌نَصر از بین می رود. او معبد را آتش می زند)احراق معبد) و یهودیان را به عنوان برده به بابل کوچ می دهد)جلای بابل(. 70 سال بعد، کورش بابل را تصرف می کند و یهودیان را آزاد می گذارد تا برگردند. آنان، پیوسته تحت تسلط ایرانیان و سلوکیان بودند جز در مدتی که خودشان حکومت مکابیان را تشکیل دادند. نهایتاً تا تولد حضرت مسیح علیه السلام تحت تسلط روم قرار می گیرند.روم قانونی داشت که هر کس هر دینی دارد داشته باشد؛ ولی امپراطور را هم باید سجده کند. یهودیان، طبق قانون واحد رومی بدین امر موظف بودند؛ امّا این بر یهودیان سنگین آمد و قیام کردند. دولت روم در سال 70 میلادی دستور داد که یهودیان را قلع و قمع کنند. معبدی را هم که توسط بخت نصر سوزانده شده بود و آنان آبادش کرده بودند، دوباره به دست رومیان نابود شد. ایشان معتقدند که فقط دیواری از آن به نام دیوار ندبه باقی ماند که یهودیان فعلی در آنجا حج خود را به جا می آورند. در انجیل چنین آمده است که حضرت عیسی علیه السلام تحت فشار کَهَنه ی یهود به صلیب کشیده شد. ایشان بر ضد کَهنه یهود به عنوان فریسیان فریب کار سخن گفته است.